انرژی زا / ورزشی

در دنیای پر تکاپوی ورزش و فعالیت‌های بدنی، حفظ سطح انرژی، هیدراتاسیون مناسب و ریکاوری سریع، ازجمله عوامل کلیدی در دستیابی به عملکرد بهینه هستند. ورزشکاران حرفه‌ای و حتی افرادی که به‌صورت منظم ورزش می‌کنند، اغلب به دنبال راهکارهایی برای بهبود عملکرد، افزایش انرژی و حفظ تعادل بدن در طول تمرین یا مسابقات هستند. در دنیای ورزش، داشتن یک رژیم غذایی مناسب و مصرف نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی می‌تواند به افزایش عملکرد و بهبود نتایج در فعالیت‌های بدنی کمک کند.

نوشیدنی‌های ورزشی و محصولات انرژی‌زا از مؤثرترین و محبوب‌ترین گزینه‌ها برای دستیابی به این اهداف به‌شمار می‌آیند. این محصولات شامل انواع نوشیدنی‌های ایزوتونیک، هیپوتونیک و موارد مشابه هستند که هرکدام برای رفع نیازهای خاص بدن طراحی شده‌اند. در این مقاله از وج کالا به بررسی جامع انواع نوشیدنی‌های ورزشی، به‌ویژه نوشیدنی‌های ایزوتونیک و هیپوتونیک و همچنین مزایا و نکات مهم در انتخاب و مصرف آن‌ها می‌پردازیم.

نوشیدنی ورزشی چیست؟

نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی نوعی نوشیدنی است که به منظور کمک به ورزشکاران و افراد فعال و پرتحرک، در حفظ آب بدن (هیدراتاسیون)، تأمین انرژی و الکترولیت‌های ازدست‌رفته در طول فعالیت بدنی طراحی شده است. این نوشیدنی‌ها معمولاً حاوی ترکیبی از آب، کربوهیدرات‌ها (به شکل قند)، الکترولیت‌ها (مانند سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم) و گاهی اوقات ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگر هستند.

در طول فعالیت بدنی، بدن آب و الکترولیت‌ها مانند سدیم، پتاسیم و منیزیم را از طریق تعریق از دست می‌دهد و ذخایر انرژی بدن نیز کاهش می‌یابد. این نوشیدنی‌ها با ترکیبات ویژه‌ای که دارند به جبران این کمبودها کمک می‌کنند.

انواع نوشیدنی‌های ورزشی

نوشیدنی‌های ورزشی بر اساس ترکیبات و غلظت ذرات محلول موجود در آن‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

نوشیدنی‌های ایزوتونیک

این نوشیدنی‌ها دارای الکترولیت‌ها و کربوهیدرات‌هایی با غلظتی مشابه با خون هستند. در این محصولات ترکیباتی از آب، کربوهیدرات‌ها (6-8 درصد) و الکترولیت‌ها دارند. نوشیدنی‌های ورزشی ایزوتونیک برای ورزش‌هایی با شدت متوسط تا بالا مانند دویدن، فوتبال، بسکتبال و ورزش‌های استقامتی مناسب است.

نوشیدنی‌های هیپوتونیک

این نوشیدنی‌ها، مقدار کمتری الکترولیت‌ و کربوهیدرات‌ دارد که غلظتشان کمتر از غلظت این مواد در خون است. به همین علت سریع‌تر از آب جذب بدن می‌شوند. نوشیدنی‌های هیپوتونیک به حفظ و تأمین آب بدن و تعادل الکترولیت‌ها در فعالیت‌های ورزشی سبک یا کوتاه‌مدت مانند پیاده‌روی، یوگا یا تمرینات سبک مناسب است.

نوشیدنی‌های هایپرتونیک

این نوع از نوشیدنی‌های ورزشی، غلظتی بیشتر از خون و مایعات بدن دارند. مقدار زیاد الکترولیت‌ها و کربوهیدرات‌های موجود در این نوشیدنی‌ها به تأمین انرژی برای انجام فعالیت‌های ورزشی طولانی و سنگین کمک می‌کنند. معمولاً نوشیدنی‌های هایپرتونیک بعد از ورزش‌های شدید و طولانی‌مدت برای ریکاوری و بازسازی ذخایر گلیکوژن استفاده می‌شوند.

نوشیدنی‌های ایزوتونیک؛ همراه همیشگی ورزشکاران

نوشیدنی‌های ایزوتونیک دارای غلظتی مشابه با مایعات بدن مانند خون و پلاسما هستند. این بدان معناست که تعادل مناسبی بین آب، کربوهیدرات‌ها و الکترولیت‌ها در این نوشیدنی‌ها وجود دارد. به همین دلیل، نوشیدنی‌های ایزوتونیک به سرعت جذب بدن می‌شوند و به طور مؤثری به تأمین انرژی و جبران الکترولیت‌های ازدست‌رفته در طول فعالیت‌های ورزشی کمک می‌کنند.
این نوشیدنی‌ها از ترکیب مواد زیر تشکیل شده‌اند:

• آب: برای هیدراتاسیون و حفظ تعادل مایعات بدن
• کربوهیدرات‌ها (قندها): عمدتاً گلوکز، فروکتوز یا مالتودکسترین برای تأمین انرژی
• الکترولیت‌ها: سدیم، پتاسیم، کلرید و گاهی اوقات منیزیم و کلسیم برای جایگزینی الکترولیت‌های مصرف شده از راه تعریق

نوشیدنی‌های ایزوتونیک به علت مزایایشان، به همراه همیشگی ورزشکاران حرفه‌ای و مبتدی معروف شده‌اند. برخی از مزایای نوشیدنی‌های ایزوتونیک عبارتنداز:

• افزایش انرژی و کاهش خستگی: کربوهیدرات‌های موجود در این نوشیدنی‌ها به‌سرعت جذب بدن شده و انرژی مورد نیاز برای تمرینات طولانی‌مدت را فراهم می‌کنند.
• بهبود عملکرد ورزشی و استقامت: نوشیدنی‌های ایزوتونیک با حفظ آب بدن، تعادل الکترولیت‌ها و حفظ سطح قند به بهبود عملکرد ورزشی و استقامت کمک می‌کند.
• تسریع ریکاوری بعد از تمرین: وجود الکترولیت‌ها و کربوهیدرات‌ها در این نوشیدنی‌ها به بازسازی ذخایر انرژی در عضلات کمک می‌کند.
• حفظ آب بدن و تعادل الکترولیت‌ها: این نوع ازنوشیدنی‌های ورزشی با حفظ آب بدن و تعادل الکترولیت‌ها، باعث جلوگیری از کم‌آبی بدن و کاهش خطر گرفتگی عضلات می‌شوند.

نوشیدنی‌های هیپوتونیک؛ راه‌حلی برای حفظ آب بدن و الکترولیت‌ها

نوشیدنی‌های هیپوتونیک دارای غلظتی کمتر از مایعات بدن هستند. همین ویژگی باعث می‌شود که این نوشیدنی‌ها سریع‌تر از آب خالص جذب بدن شوند. نوشیدنی‌های هیپوتونیک برای هیدراتاسیون سریع و جایگزینی الکترولیت‌های مصرف شده در فعالیت‌های ورزشی کوتاه‌‎مدت و با شدت کم تا متوسط بسیار مؤثر هستند. نوشیدنی‌های هیپوتونیک برای ورزش‌هایی که نیاز به تأمین سریع آب دارند، ایده‌آل هستند. این نوشیدنی‌ها از ترکیبات زیر تشکیل شده:

• آب: برای هیدراتاسیون
• الکترولیت‌ها: سدیم، پتاسیم، کلرید و گاهی اوقات منیزیم و کلسیم برای جایگزینی الکترولیت‌های ازدست‌رفته
• کربوهیدرات‌ها (قندها): در مقایسه با نوشیدنی‌های ایزوتونیک، کمتر

مزایای نوشیدنی‌های هیپوتونیک؛ این نوشیدنی‌ها را به عنوان راهی برای حفظ آب بدن و الکترولیت‌ها تبدیل کرده است. برخی از مزایای این نوشیدنی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هیدراتاسیون سریع: به دلیل غلظت پایین، به سرعت جذب بدن می‌شوند و برای هیدراتاسیون سریع و جلوگیری از کاهش عملکرد ناشی از کم‌آبی بسیار مناسب هستند.
• جایگزینی الکترولیت‌ها: با تأمین الکترولیت‌های ازدست‌رفته، به حفظ تعادل مایعات بدن کمک می‌کنند.
• کم کالری: نوشیدنی‌های هیپوتونیک در مقایسه با نوشیدنی‌های ایزوتونیک، معمولاً کالری کمتری دارند و برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، گزینه مناسبی به شمار می‌روند.
• مناسب برای ورزشکاران: این نوشیدنی‌ها برای افراد فعال در ورزش‌های سبک و تمرینات کوتاه‌مدت مناسب است.
• جلوگیری از گرمازدگی: نوشیدنی‌های هیپوتونیک با آب‌رسانی بدن، خطر گرمازدگی را کاهش می‌دهند. این نوشیدنی‌ به‌ویژه مناسب افرادی است که در فضای باز فعالیت‌ دارند.

چند نکته برای انتخاب نوشیدنی ورزشی مناسب

انتخاب نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی مناسب می‌تواند به افزایش عملکرد ورزشی و بهبود نتایج کمک کند. ازاین‌رو در ادامه نکاتی برای انتخاب نوشیدنی‌های ورزشی مناسب را با هم مرور می‌کنیم.

• در نظر گرفتن نوع فعالیت ورزشی: نوع فعالیت ورزشی می‌تواند به انتخاب نوشیدنی ورزشی مناسب کمک کند. برای مثال، افرادی که به‌صورت طولانی‌مدت ورزش می‌کنند، نوشیدنی‌های ایزوتونیک برایشان انتخاب مناسب‌تری است.

• توجه به ترکیبات و مواد تشکیل‌دهنده: ترکیبات و مواد تشکیل‌دهنده نوشیدنی ورزشی، اهمیت به‌سزایی دارند و می‌تواند به انتخاب مناسب و درست، نوشیدنی‌ها کمک کند. بررسی مقدار کربوهیدرات، سدیم و پتاسیم و پرهیز از مواد افزودنی غیرضروری، قندهای مصنوعی یا رنگ‌های شیمیایی نکته‌های مهمی هستند که باید به آن‌ها توجه کنید. برای مثال، اگر شما به نوشیدنی حاوی کربوهیدرات‌ها و الکترولیت‌ها نیاز داشته باشید، نوشیدنی ایزوتونیک برایتان مناسب است.

• مقایسه برندها و نظرات مصرف کنندگان: مقایسه برندها و نظر مصرف‌کنندگان می‌تواند به خرید درست نوشیدنی کمک کند. برندهای معتبر معمولاً از فرمولاسیون بهتری برخوردارند. مطالعه نظر دیگر ورزشکاران هم می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کند بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از تهیه نوشیدنی‌های ورزشی حتماً برندها و نظر مصرف‌کنندگان را با هم مقایسه کنید.
• ملاحظات مربوط به سلامتی و آلرژی‌ها: قبل از خرید و مصرف هر یک از نوشیدنی‌های ورزشی به فاکتور مهم سلامتی و حساسیت‌هایتان توجه کنید. برای مثال اگر شما به ماده‌ای خاص آلرژی داشته باشید، باید در انتخاب نوشیدنی دقت بیشتری کنید. همین طور در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی، فشار خون یا دیابت حتماً با پزشک درباره مصرف این نوشیدنی‌ها مشورت کنید.

نکات مهم در مصرف نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی

برای بهره‌مندی از بیشترین فواید نوشیدنی‌های ورزشی باید نکته‌هایی را بدانید و به آن‌ها توجه کنید. در ادامه این نکته‌ها را یادآوری کرده‌ایم.

بهترین زمان مصرف محصولات انرژی‌زا و ورزشی

• قبل از تمرین: نوشیدن مقدار کمی نوشیدنی ورزشی (حدود 250-500 میلی‌لیتر) 15تا30 دقیقه قبل از شروع تمرین، به تأمین انرژی اولیه و هیدراتاسیون بدن و پیشگیری از کم‌آبی کمک می‌کند.
• در طول تمرین: در طول تمرینات طولانی‌مدت (بیش از یک ساعت)، هر 15-20 دقیقه مقدار کمی نوشیدنی ورزشی بنوشید تا انرژی و تعادل مایعات در بدنتان حفظ شود.
• بعد از تمرین: نوشیدن نوشیدنی ورزشی بعد از تمرین، به بازسازی ذخایر گلیکوژن عضلات و تسریع ریکاوری کمک می‌کند.

مقدار مصرف توصیه‌شده نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی

یکی دیگر از نکته‌های مهمی که در استفاده از نوشیدنی‌های انرژی‌زا ورزشی باید به آن توجه کنید، مقدار مصرف این نوشیدنی‌هاست. میزان مصرف انواع نوشیدنی‌های ورزشی به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند نوع و شدت فعالیت ورزشی، میزان تعریق و وزن بدن.

رعایت مقدار مصرف توصیه‌شده می‌تواند به جلوگیری از مشکلات و عوارض جانبی کمک کند به‌طور کلی، توصیه می‌شود که در طول تمرینات طولانی مدت، هر 15تا20 دقیقه حدود 150تا250 میلی‌لیتر نوشیدنی ورزشی مصرف کنید؛ اما این مقدار بسته به شدت و مدت ورزش متغییر است.

توجه به عوارض جانبی احتمالی و موارد منع مصرف

مصرف بیش از حد هر کدام از نوشیدنی‌ انرژی زا ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند ناراحتی معده، اسهال و افزایش قند خون و همین طور اضافه وزن شود. افراد مبتلا به دیابت، بیماری‌های کلیوی و دیگر بیماری‌های خاص باید قبل از مصرف نوشیدنی‌های ورزشی با پزشک خود مشورت کنند.

نوشیدنی‌های ورزشی را از کجا تهیه کنیم؟

نوشیدنی‌های ورزشی را می‌توانید از فروشگاه‌های ورزشی و مکمل‌های غذایی، داروخانه‌هایی با محصولات تخصصی ورزشی، سوپرمارکت‌ها، بعضی از باشگاه‌های ورزشی تهیه کنید. همین طور می‌توانید این نوشیدنی‌ها را به‌صورت اورجینال از فروشگاه‌ آنلاین وج کالا بخرید.

سخن آخر درباره نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی

باتوجه‌به نوع فعالیت ورزشی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌توانند جایگزین خوب انوع مایعات برای ورزشکاران باشند. به ویژه نوشیدنی‌های ایزوتونیک و هیپوتونیک که نوشیدنی‌های ارزشمندی برای افزایش عملکرد ورزشی، کاهش خستگی و تسریع ریکاوری هستند. با انتخاب و مصرف صحیح این نوشیدنی‌ها، می‌توانید از فواید آن‌ها بهره‌مند شوید و به اهداف ورزشی خود دست یابید.

در این مقاله از وج کالا به بررسی و معرفی انواع نوشیدنی‌های ورزشی پرداختیم و دو نوع نوشیدنی ایزوتونیک و هیپوتونیک را بررسی و نکته‌های مهمی را مرور کردیم که برای خرید و مصرف این محصولات باید به آن ها توجه کنید. در صورتی که تجربه استفاده از انواع نوشیدنی‌های ورزشی را دارید با ما به اشتراک بگذارید؟

سوالات متداول درباره نوشیدنی‌های ورزشی

آیا همه ورزشکاران نیاز به نوشیدنی‌های ورزشی دارند؟

خیر، برای ورزش‌های کوتاه‌مدت و کم‌شدت نوشیدن آب معمولی کافی است؛ اما برای فعالیت‌های طولانی‌مدت یا شدید، نوشیدنی‌های ورزشی می‌توانند مفید باشند.

تفاوت بین نوشیدنی ورزشی و آب معمولی چیست؟

نوشیدنی‌های ورزشی علاوه‌بر آب، حاوی الکترولیت‌ها و کربوهیدرات هستند که به تأمین انرژی و حفظ تعادل مایعات بدن کمک می‌کنند.