اضطراب باعث میل بیشتر به شکر میشود. بر کسی پوشیده نیست که اگر مقدار زیادی مواد شیرین مصرف کنید، شکر موجود در آنها میتواند مشکلاتی جدی برای سلامتی ایجاد کند. با این حال، اکثر افراد در سبک زندگی امروزه، قند زیادی میخورند.
اثرات بدی که شکر بر سلامت جسمی دارد به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است؛ به همین دلیل است که ما در مورد کاهش مصرف قند برای کاهش خطر این اثرات، مانند بیماریهای مزمن، صحبت میکنیم. کنار گذاشتن مواد شیرین میتواند به سلامت جسمی منجر شود، اما تأثیر شکر بر سلامت روانی باعث میشود که بخواهیم به صورت جدیتر درمورد مصرف شکر فکر کنیم.
در ادامه این تأثیرات را با هم میخوانیم.
تأثیرات روانی شکر
۱. تأثیر روی خلق و خو
احتمالا بارها برای شما هم پیش آمده که ناگهان هوس شکر و خوراکی قندی کردهاید و حتی برای تقویت بیشتر در طول یک روز طولانی به دونات یا نوشابه روی آورده باشید.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که خوراکیهای شیرین هیچ تاثیر مثبتی بر خلق و خو ندارند. در واقع، اتفاقا ممکن است شکر در طول زمان اثر معکوس داشته باشد. یک مطالعهی منتشر شده در سال ۲۰۱۷ نشان داد که مصرف رژیم غذایی سرشار از قند میتواند احتمال بروز اختلالات خلقی را در مردان و اختلالات خلقی مکرر در مردان و زنان را افزایش دهد. یک مطالعهی جدیدتر در سال ۲۰۱۹ نشان داد که مصرف منظم چربیهای اشباع شده و قندهای افزوده شده با احساس اضطراب بیشتر در بزرگسالان بالای ۶۰ سال مرتبط است.
اگرچه مطالعات بیشتری برای تحکیم رابطه بین خلق و خو و مصرف قند مورد نیاز است، مهم است که نحوهی رژیم غذایی را در نظر بگیریم. انتخاب سبک زندگی میتواند بر سلامت روانی افراد تأثیر بگذارد.
۲. کم کردن توانایی مقابله با استرس
اگر شما هم برای مقابله با استرس به خوردن بستنی و یا دسر شیرین روی میآورید، بدانید که تنها نیستید. بسیاری از مردم هنگامی که احساس اضطراب میکنند، شیرینیجات مصرف میکنند. علتش این است که غذاهای شیرین توانایی بدن برای پاسخ به استرس را تضعیف میکنند. قند با سرکوب محور هیپوفیز غدهی فوق کلیوی هیپوتالاموس (HPA) در مغز، که پاسخ مغز به استرس را کنترل میکند، کمک کند که کمتر احساس ضعف کنید.
محققان دانشگاه کالیفرنیا، دیویس دریافتند که شکر، ترشح کورتیزول ناشی از استرس را در شرکت کنندگان زن سالم مهار میکند و احساس اضطراب و تنش را به حداقل میرساند. کورتیزول به عنوان هورمون استرس شناخته میشود. با این حال، شیرینیهای تسکین موقت ممکن است شما را بیشتر به قند متکی کنند و خطر چاقی و بیماریهای مرتبط با آن را افزایش دهند. این مطالعه تنها به ۱۹ شرکتکنندهی زن محدود شد، اما نتایج با سایر مطالعاتی که به ارتباط بین قند و اضطراب در موشها پرداختهاند، همخوانی داشت.
در حالی که یافتهها ارتباط قطعی بین مصرف قند و اضطراب را نشان میدهند، محققان مایلند مطالعات بیشتری روی انسانها انجام شود.
۳. افزایش خطر ابتلا به افسردگی
اجتناب از خوردن غذاهای آماده و خوشمزه، به خصوص پس از یک روز سخت، دشوار است. اما چرخهی مصرف شکر برای مدیریت احساسات احتمالا احساس غم، خستگی یا ناامیدی را بدتر میکند.
مطالعات متعدد ارتباطی مستقیم بین رژیمهای غذایی سرشار از قند و افسردگی پیدا کرده اند. مصرف بیش از حد قند باعث عدم تعادل در برخی مواد شیمیایی مغز میشود. این عدم تعادل میتواند منجر به افسردگی شود و حتی ممکن است در دراز مدت خطر ابتلا به اختلال سلامت روان را در برخی افراد افزایش دهد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد مردانی که مقدار زیادی شکر (۶۷ گرم یا بیشتر در روز) مصرف میکنند، ۲۳ درصد بیشتر در طی ۵ سال تشخیص افسردگی بالینی دریافت میکنند. اگرچه این مطالعه فقط مردان را شامل میشود، اما ارتباط بین قند و افسردگی در زنان نیز یافت میشود.
۴. پرهیز از خوردن شکر و حملهی پانیک
ترک شکر فرآوری شده آنقدرها هم که فکر میکنید ساده نیست. ترک قند در واقع باعث ایجاد عوارض جانبی ایجاد میشود، مانند: اضطراب، تحریک پذیری، گیجی و خستگی.
این امر باعث شده است تا کارشناسان بررسی کنند که علائم ترک قند چگونه میتواند شبیه علائم برخی از مواد اعتیاد آور باشد.
دکتر اوما نایدو، که متخصص خلق و خوی دانشکدهی پزشکی هاروارد است، توضیح میدهد: «شواهد موجود شباهتها و همپوشانی قابل توجهی بین داروهای سوء مصرف و شکر نشان میدهد. هنگامی که فردی برای مدتی از مادهای مانند کوکائین سوء استفاده میکند و سپس مصرف آن را متوقف میکند، بدنش به حالت ترک فیزیولوژیکی میرود. نایدو میگوید افرادی که در رژیمهای غذایی خود مقدار زیادی شکر مصرف میکنند، اگر به طور ناگهانی مصرف شکر را قطع کنند، احساس فیزیولوژیکی شبیه به ترک را تجربه میکنند.»
به همین دلیل است که استفاده از بوقلمون سرد از شکر ممکن است بهترین راه حل برای افرادی که دارای اضطراب هستند نباشد. نایدو میگوید: «قطع ناگهانی مصرف شکر میتواند شبیه ترک اعتیاد باشد و مانند یک حمله پانیک باشد. و اگر اختلال اضطرابی دارید، این تجربه کناره گیری را میتوان افزایش داد.»
۵. از بین بردن قدرت مغز
ممکن است معده به شما بگوید که سریعا به مغازه بروید و یک یخمک یا بستنی بخرید، اما مغز ایدهی دیگری دارد.
تحقیقات نوظهور نشان داده است که رژیمهای غذایی سرشار از قند، حتی در صورت عدم افزایش شدید وزن یا دریافت بیش از حد انرژی، میتوانند عملکرد شناختی را مختل کنند.
مطالعه ای در سال ۲۱۰۱۵ نشان داد که مصرف سطوح بالای نوشیدنیهای شیرین شده با قند، عملکردهای عصبی-شناختی مانند تصمیمگیری و حافظه را مختل میکند. این تحقیق روی موشها انجام شد. اما یک مطالعهی جدیدتر نشان داد که داوطلبان سالم در دههی ۲۰ زندگی خود پس از تنها ۷ روز رژیم غذایی حاوی چربیهای اشباع شده و قندهای افزوده، در تستهای حافظه نمرهی پایینتری کسب کردند و کنترل اشتهای ضعیف تری داشتند.
در حالی که مطالعات بیشتری برای ایجاد ارتباط واضحتر بین قند و شناخت نیاز است، باید گفتکه رژیم غذایی میتواند بر سلامت مغز تأثیر بگذارد.
اگر هوس شیرینی دارید، خوراکیهای دیگری را جایگزین شکر کنید.
اینکه میخواهید شکر فرآوری شده را کنار بگذارید یا آن را محدود کنید، به این معنی نیست که قرار است لذت خوردن غذای شیرین را از خود سلب کنید.
نایدو علاوه بر پزشک بودن، سرآشپز و نویسندهی کتاب آشپزی نیز هست.
در ادامه تعدادی از دستور العملهای غذایی او که کم قند یا بدون قند هستند، آورده شده است.
اسموتی چای سرآشپز اوما
مواد مورد نیاز
- ۱ وعده پودر پروتئین وانیل
- ۱/۴ آووکادو
- ۱ قاشق غذاخوری کرهی بادام
- ۱ فنجان شیر بادام
- ۱/۸ قاشق چایخوری از هر کدام از این ادویهها: دارچین، جوز هندی، میخک، هل
- ۱/۴ قاشق چایخوری اسانس وانیل ارگانیک
- یخ
- مقدار کمی عسل ارگانیک برای شیرین کردن
مواد اختیاری
- چای دم کرده به جای دارچین و…
- آووکادو برای کرمی شدن
دستور العمل
همه مواد را به مخلوط کن خود اضافه کنید و آنقدر مخلوط کنید تا یکدست شوند. سپس عسل و یخ را به آن اضافه کنید و نوش جان کنید.
بستنی هندوانه سرآشپز اوما
مواد مورد نیاز
- ۴ فنجان هندوانه خرد شده
- ۱ قاشق غذاخوری عسل
- آب ۱ لیموترش
- پوست ۱ لیموترش
اختیاری
- ۱ فنجان بلوبری
دستورالعمل
۱. هندوانه، عسل، آب لیموترش و پوست لیموترش را در مخلوط کن پوره کنید.
۲. پوره را داخل قالبهای یخ مربعی شکل یا قالب بستنی بریزید.
۳. قبل از اینکه کاملا منجمد شود، چوب بستنی را به هر قالب یا قالب یخ اضافه کنید.
۴. در صورت تمایل، بلوبری کامل را به قالبهای یخ یا قالب بستنی اضافه کنید.