توفو از شیر سویای تغلیظ شده است که آن را به تکههایی با سفتی متفاوت تبدیل میکنند. توفو یک غذای مغذی است که سرشار از پروتئین و حاوی تمام آمینواسیدهای ضروری بدن است.
سوالهای پر تکرار دربارهی توفو: آیا توفو سالم است؟ آیا برای هورمونها مشکلی ایجاد میکند؟ آیا میتوانیم آن را به کودکان بدهیم؟ آیا مقدار مشخصی در روز برای مصرف توفو وجود دارد که نباید از آن تجاوز کنیم؟
توفو قرنهاست که وجود دارد و بسیاری از افراد به طور منظم آن را در برنامهی غذایی خود جا داده اند. با این حال، بسیاری از مردم تا حدودی مراقب مقدار مصرف توفو هستند یا نمیدانند که آیا واقعاً به همان اندازه که گفته میشود سالم است یا نه.
در این مقاله به بررسی جدیدترین تحقیقات در مورد توفو و اثرات آن بر سلامتی می پردازیم تا به شما در تصمیم گیری برای استفاده از آن کمک کنیم.
توفو چیست؟
توفو، که در واقع از چین میآید، از شیر سویای تغلیظ شده تهیه میشود که در فرآیندی شبیه به پنیر سازی به شکل بلوکهای سفید جامد فشرده میشود.
Nigari، یک منعقد کنندهی غنی از مواد معدنی که پس از استخراج نمک از آب دریا باقی میماند، برای کمک به جامد شدن توفو و حفظ شکل آن استفاده میشود. بیشتر سویای جهان در ایالات متحده رشد میکند و بخش بزرگی از آن از نظر ژنتیکی اصلاح شده (GMO) است. محصولات GMO دارای ژنهایی هستند که برای بهبود رشد، مقاومت در برابر آفات، محتوای مواد مغذی و سهولت کشاورزی به آنها اضافه شده است.
اگرچه مطالعات بیشتری در مورد اثرات درازمدت تراریختهها بر سلامتی مورد نیاز است، اما برخی از مردم نگران تأثیرات آنها بر محیط زیست و سلامت انسان هستند. (به ویژه برای کسانی که مستعد آلرژی هستند.) در عین حال، اگر نگران GMO هستید، فقط توفویی را خریداری کنید که دارای برچسب ارگانیک و بدون GMO است.
سرشار از مقدار زیادی مواد مغذی
توفو سرشار از پروتئین و حاوی تمام آمینواسیدهای ضروری بدن است. همچنین چربیها، کربوهیدراتها و طیف گستردهای از ویتامینها و مواد معدنی را فراهم میکند. هر وعدهی ۱۰۰ گرمی توفوی سفت و کلسیمی حاوی:
- کالری: ۱۴۴
- پروتئین: ۱۷ گرم
- کربوهیدرات: ۳ گرم
- فیبر: ۲ گرم
- چربی: ۹ گرم
- کلسیم: ۵۳٪ از ارزش روزانه
- منگنز: ۵۱٪ از ارزش روزانه
- مس: ۴۲٪ از ارزش روزانه
- سلنیوم: ۳۲٪ از ارزش روزانه
- ویتامین A: ۱۸٪ از ارزش روزانه
- فسفر: ۱۵٪ از ارزش روزانه
- آهن: ۱۵٪ از ارزش روزانه
- منیزیم: ۱۴٪ از ارزش روزانه
- زینک: ۱۴٪ از ارزش روزانه
از آنجایی که توفو دارای مقدار زیادی مواد مغذی با کالری نسبتاً کم است، بسیار غنی از مواد مغذی است. محتوای مواد مغذی توفو بسته به نوع ماده منعقد کنندهی مورد استفاده برای ساخت آن متفاوت است. به عنوان مثال، توفو نیگاری حاوی مقداری چربی و پتاسیم بیشتر است اما پروتئین، فیبر و کلسیم کمتری نسبت به توفوی کلسیمی دارد.
حاوی مواد ضد مغذی
توفو مانند بیشتر غذاهای گیاهی، حاوی چندین مادهی ضد مغذی است. این ترکیبات به طور طبیعی در غذاهای گیاهی یافت میشوند و توانایی بدن را برای جذب مواد مغذی از غذا کاهش میدهند.
توفو حاوی این دو مادهی ضد مغذی است:
- فیتاتها: این ترکیبات میتواند باعث کاهش جذب مواد معدنی مانند کلسیم، روی و آهن شود.
- مهارکنندههای تریپسین: این ترکیبات، تریپسین که آنزیمی برای هضم مناسب پروتئین لازم است را مسدود میکند. همچنین ممکن است باعث سوء هاضمه، تحریک درد شکمی و کاهش جذب برخی از مواد معدنی شود.
اگر رژیم غذاییتان متنوع و غنی از مواد مغذی است، معمولاً مواد ضد مغذی باعث نگرانی نیستند؛ اما اگر از یک رژیم غذایی ضعیف یا بسیار محدود پیروی کنید، این ترکیبات ممکن است تامین نیازهای غذایی شما را دشوارتر کند.
خیساندن یا پختن سویا راه خوبی برای کاهش محتوای ضد مغذی آن است. جوانه زدن یکی دیگر از استراتژی های مفید است. طبق یک مطالعهی قدیمی، جوانه زدن سویا قبل از ساخت توفو، فیتات ها را تا ۵۶٪ و مهارکنندههای تریپسین را تا ۸۱٪ کاهش میدهد؛ در حالی که محتوای پروتئینی را تا ۱۳٪ افزایش میدهد.
یکی دیگر از راههای کاهش محتوای ضد مغذی تخمیر است. به همین دلیل، مواد مغذی موجود در غذاهای تخمیر شدهی سویای پروبیوتیک مانند میسو، تمپه، تاماری و ناتو به راحتی جذب میشوند.
در موارد خاص، ضد مغذیها حتی ممکن است مزایای کمی داشته باشند. به عنوان مثال، فیتاتها میتوانند به عنوان یک تنظیم کنندهی طبیعی آهن عمل کنند و از بدن در برابر جذب سطوح بالای آهن از غذاهای حیوانی محافظت کنند.
حاوی ایزوفلاونهای مفید
سویا حاوی ترکیبات گیاهی طبیعی به نام ایزوفلاون است. ایزوفلاونها به عنوان فیتواستروژن عمل میکنند؛ به این معنی که میتوانند به گیرندههای استروژن در بدن متصل شوند و آنها را فعال کنند. در برخی موارد، ایزوفلاونها مانند هورمون استروژن رفتار میکنند، اگرچه اثرشان ضعیفتر است. در موارد دیگر، این ترکیبات مانند استروژن عمل نمیکنند. به عنوان مثال، ایزوفلاونها بلوغ واژن را تحریک نمیکنند یا نشانگرهای التهاب را افزایش نمیدهند.
هر گرم پروتئین سویا حدود ۳.۵ میلی گرم ایزوفلاون فراهم میکند. برای درک این موضوع، یک وعدهی ۱۰۰ گرمی توفوی سفت و کلسیمی حدود ۶۰ میلیگرم ایزوفلاون سویا ارائه میکند، در حالی که ۱ فنجان (۲۴۰ میلی لیتر) شیر سویا فقط حدود ۲۸ گرم دارد.
بسیاری از فواید توفو از جمله کاهش خطر ابتلا به سرطان، دیابت و بیماری قلبی، به محتوای بالای ایزوفلاون آن نسبت داده میشود. یکی از ترسهای رایج این است که ایزوفلاونهای موجود در توفو ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد، به ویژه در افرادی که یائسه هستند. با این حال، یک بررسی جامع در سال ۲۰۱۵ از مطالعات مرتبط توسط سازمان ایمنی غذای اروپا (EFSA) به این نتیجه رسید که ایزوفلاونها خطر سرطان سینه، تیروئید یا رحم را در این جمعیت افزایش نمیدهند.
امکان کاهش خطر بیماری قلبی
غذاهای سویا مانند توفو به اثرات کاهش دهندهی کلسترول معروف هستند. در واقع، شواهد آنقدر قوی است که در ایالات متحده و کانادا این ادعا را تأیید کرده اند که پروتئین سویا باعث کمتر شدن خطر بیماریهای قلبی میشود. به عنوان مثال، طبق یک بررسی، پروتئین سویا میتواند کلسترول LDL (بد) را ۳ تا ۴ درصد کاهش دهد و در عین حال سطح کلسترول کامل را نیز کاهش دهد.
کارشناسان بر این باورند که ترکیب توفو از فیبر، پروتئین و ایزوفلاونها ممکن است باعث سلامت قلب شود. این ترکیب خاص میتواند توضیح دهد که چرا غذاهای سویایی کامل مانند توفو برای کاهش سطح کلسترول مفیدتر از مکملهای سویا هستند. اگرچه تحقیقات متفاوت است، اما ایزوفلاونهای سویا نیز ممکن است به کاهش فشار خون کمک کنند، که سطوح بالای آن میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد. با این حال، از آنجایی که مطالعات کمی به طور خاص توفو را بررسی کرده اند، تحقیقات بیشتری لازم است.
کاهش خطر ابتلا به برخی سرطانها
افزودن توفو به رژیم غذایی میتواند به کاهش خطر ابتلا به برخی سرطانها کمک کند؛ از جمله:
- سرطان پستان
یک بررسی در سال ۲۰۱۹ نشان داد زنانی که رژیم غذایی غنی از سویا دارند ممکن است ۱۶٪ کمتر در معرض خطر مرگ ناشی از سرطان نسبت به کسانی که سویای بسیار کمی میخورند، باشند. (۱۶ منبع معتبر علاوه بر این، زنان یائسه – البته نه زنان قبل از یائسگی.)
رژیم غذایی قبل و بعد از تشخیص سرطان سینه ۲۸٪ کمتر احتمال دارد که پس از بهبودی سرطان، عود کردن سرطان را تجربه ککنند
مطالعهی دیگری گزارش میدهد که زنان هم قبل و هم بعد از یائسگی با رژیم غذایی غنی از سویا ممکن است تا ۲۷٪ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان باشند. با این حال، به نظر میرسد که فقط زنان آسیایی این مزیت را تجربه میکنند، در حالی که زنان از کشورهای غربی این مزیت را نداشتند.
یک بررسی اخیر از مطالعات روی خود توفو نشان میدهد که زنانی که به طور منظم توفو میخورند ممکن است تا ۳۲٪ کمتر از آنها به سرطان سینه مبتلا شوند. همان بررسی نشان میدهد که خوردن ۱۰ گرم توفوی اضافی در روز، میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را تا ۱۰٪ کاهش دهد.
به طور کلی، حداقل برخی از افراد ممکن است از خوردن منظم غذاهای غنی از سویا، از جمله توفو سود ببرند؛ اگرچه تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه کدام جمعیت بیشترین سود را خواهند داشت، مورد نیاز است.
انواع دیگر سرطان
رژیم غذایی غنی از سویا میتواند باعث کاهش خطر ابتلا به انواع دیگر سرطان از جمله سرطان آندومتر، روده بزرگ، معده و پروستات شود.
به عنوان مثال، بررسی ۲۳ مطالعه، رژیم غذایی غنی از سویا را با ۱۰٪ کاهش خطر مرگ ناشی از سرطان، به ویژه سرطانهای معده، روده بزرگ و ریه مرتبط دانست. بررسی دیگری از ۱۳ مطالعه، مصرف زیاد ایزوفلاونهای سویا را با ۱۹٪ کاهش خطر ابتلا به سرطان آندومتر مرتبط دانست.
علاوه بر این، مطالعات دیگری نشان میدهد که رژیم غذایی غنی از سویا میتواند خطر ابتلا به سرطان روده را ۷٪ و سرطان روده بزرگ را ۸٪ تا ۱۲٪، به ویژه در زنان کاهش دهد. افرادی که به طور منظم غذاهای غنی از سویا مانند توفو می خورند نیز ممکن است به میزان قابل توجهی کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات باشند.
کارشناسان پیشنهاد میکنند که وعدههای کوچک اما مکرر غذاهای غنی از سویا بهترین محافظت را ارائه میدهد. گفته میشود، این محافظت به مقدار سویایی که میخورید و انواع باکتریهای روده بستگی دارد. بنابراین، قبل از ارائهی توصیهها، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
احتمال کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع۲
توفو میتواند از بدن در برابر دیابت نوع۲ محافظت کند.
یک بررسی در سال ۲۰۲۰ از مطالعات به این نتیجه رسید که شرکتکنندگانی که به طور منظم توفو میخوردند، کمتر به این بیماری مبتلا میشوند. در یک مطالعهی قدیمی دیگر، افراد مبتلا به دیابت که رژیم غذایی غنی از پروتئین سویا را به مدت ۶ هفته مصرف کردند، نسبت به افرادی که پروتئین سویا مصرف نکردند، به میزان قابل توجهی سطح قند خون و انسولین کمتری داشتند. ایزوفلاونهای سویای موجود در توفو ممکن است تا حدی مسئول این امر باشند.
با این حال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ در مورد اثرات مفید غذاهای سویا برای دیابت نوع۲ نتوانست ارتباط مستقیمی برای توفو پیدا کند. علاوه بر این، مطالعات قدیمی نشان میدهد که اثرات محافظتی غذاهای سویا در برابر دیابت نوع۲ ممکن است برای همهی غذاهای سویا اعمال نشود. بنابراین تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
فواید احتمالی دیگر برای سلامتی
توفو به علت ایزوفلاون بالا، میتواند مزایای دیگری نیز برای سلامتی داشته باشد، از جمله:
- استخوانهای قویتر: بررسیهای اخیر نشان میدهد که ایزوفلاونهای سویا میتواند به کاهش تحلیل استخوان یا افزایش تراکم مواد معدنی در استخوانها کمک کند.
- بهبود عملکرد مغز: مطالعات اخیر نتیجه گرفته اند که ایزوفلاونهای سویا ممکن است حافظه، تمرکز، سرعت پردازش و عملکرد کلی مغز را در برخی – نه همه – بزرگسالان بهبود بخشد.
- علائم یائسگی کمتر: ایزوفلاونهای سویا میتوانند به کاهش علائم یائسگی، از جمله خستگی، اختلالات خلقی، و گر گرفتگی کمک کنند.
- اثرات ضد افسردگی: یک مطالعه در افراد باردار نشان داد که خوردن به طور متوسط ۴۹ گرم توفو در روز ممکن است خطر ابتلا به افسردگی در دوران بارداری را تا ۲۸٪ کاهش دهد.
اگرچه این نتایج امیدوارکننده هستند، اما مطالعات محدود هستند و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
خطرات ناشی از خوردن توفو
خوردن توفو و سایر غذاهای سویا در هر روز به طور کلی بی خطر در نظر گرفته میشود. با این حال، اگر هر کدام از موارد زیر را دارید، ممکن است لازم باشد میزان مصرف خود را تعدیل کنید:
- تومورهای سینه: به دلیل اثرات ضعیف هورمونی توفو، برخی از پزشکان توصیه میکنند که افراد مبتلا به تومورهای پستان حساس به استروژن، مصرف سویا را محدود کنند.
- مشکلات تیروئید: برخی از متخصصان همچنین به افرادی که عملکرد ضعیف تیروئید دارند توصیه میکنند که از توفو به دلیل محتوای گواتروژن آن اجتناب کنند.
با این حال، گزارشی از EFSA به این نتیجه رسید که ایزوفلاونهای سویا و سویا هیچ نگرانی برای عملکرد تیروئید یا سرطان سینه یا رحم ندارند.
علاوه بر این، بسیاری از افراد نگران این هستند که آیا خوردن بیش از حد توفو میتواند برای مردان یا کودکان مضر باشد یا خیر؟ بر اساس تحقیقات اخیر، سویا و ایزوفلاونهای سویا در رژیم غذایی بدون توجه به میزان سویای مصرفی، بعید است که بر سطح تستوسترون در مردان تأثیر بگذارد. مطالعات اندکی اثرات طولانی مدت سویا را در کودکان بررسی کرده اند. با این حال، بر اساس دادههای موجود، به نظر نمیرسد میزان سویای مصرفی کودک بر هورمونهای آنها تأثیر منفی بگذارد و به نظر نمیرسد بر رشد در دوران بلوغشان نیز تأثیر بگذارد.
در عوض، برخی تحقیقات نشان میدهد که خوردن سویا در دوران کودکی یا نوجوانی ممکن است از آنها در برابر سرطان سینه در بزرگسالی محافظت کند؛ اگرچه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. علاوه بر این، بررسی جدیدترین شواهد نتوانست شیر خشک سویا را با هر گونه بینظمی رشد مرتبط کند. با این حال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان میدهد که نوزادان دختری که شیر خشک سویا در ۹ ماه اول زندگی خود دریافت میکنند، ممکن است تغییراتی در سلولهای واژن و تفاوت در نحوهی روشن یا خاموش شدن ژنها در مقایسه با کودکانی که با شیر گاو تغذیه میشوند، تجربه کنند. هنوز مشخص نیست که آیا این تفاوتها اثرات بلندمدتی دارند یا خیر.
به این ترتیب، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. اگر نگرانی خاصی در مورد میزان توفو در رژیم غذایی خود دارید، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
انواع و ماندگاری سویا
شما میتوانید توفو را به صورت عمده یا در بسته بندیهای جداگانه خریداری کنید. قوام آن از نرم تا فوق سفت متغیر است. توفو در هر دو نوع یخچالی و غیریخچالی موجود است. همچنین میتوانید آن را به صورت خشک شده، شیشهای یا کنسرو شده پیدا کنید. به علاوه، میتوانید توفوی خود را با استفاده از دانههای سویا، آب لیمو و آب درست کنید. توفوی خریداری شده در فروشگاه به طور کلی نیاز به پردازش زیادی ندارد؛ بنابراین بیشتر انواع مواد تشکیل دهنده نسبتا کمی دارند ( سویا، آب، چاشنی اختیاری و مواد منعقد کننده مانند سولفات کلسیم، کلرید منیزیم یا دلتا گلوکونولاکتون.)
وقتی توفو را باز کردید، میتوانید با نگهداری آن در یک شیشهی غوطهور از آب، آن را تا ۱ هفته در یخچال نگهداری کنید. فقط حتماً روزی یک بار یا بیشتر آب آن را عوض کنید.
همچنین میتوانید آن را در بسته بندی اصلی خود تا ۵ ماه فریز کنید. حتماً قبل از استفاده، بلوک های توفو را بشویید.
کلام آخر
توفو سرشار از پروتئین و بسیاری از مواد مغذی سالم است. توفو در اشکال و قوامهای مختلف موجود است و افزودنی همه کاره برای غذاهایی مانند سرخ کردنی، اسموتیها، سوپها، سسها و حتی دسرها است.
به نظر میرسد ترکیبات موجود در توفو در برابر بیماریهایی مانند بیماری قلبی، دیابت و حتی انواع خاصی از سرطان محافظت میکند. علاوه بر این، توفو ممکن است سلامت مغز و استخوان را تقویت کند و چندین فایدهی دیگر نیز داشته باشد. به این ترتیب، توفو یک مکمل عالی برای یک رژیم غذایی کامل است.