سویا؛ پروتئین مشهور گیاهی

                          سویا؛ پروتئین مشهور گیاهی

پروتئین گیاهی به نام سویا، ٰقطعا با دانه سویا آشنایی دارید؛ این دانه یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی است که از جایگزین های مهم پروتئین گوشتی در رژیم غذایی گیاهخواران به شمار می رود.

دانه سویا این پروتئین گیاهی تقریبا تمام آمینواسید های ضروری را داراست و می تواند به شیوه های متفاوتی آماده مصرف شود. در ادامه این مطلب، به بررسی این دانه شگفت انگیز می پردازیم.

خواص و فواید سویا

خواص دانه سویا را می توان در قالب موارد زیر عنوان کرد:

• کنترل دیابت:

سویا نیز مانند دیگر حبوبات از شاخص گلیسمی پایینی برخوردار است؛ بدین معنا که حتی با مصرف مقادیر زیادی از آن، سطح قند خون شما همچنان پایین می ماند.

این ویژگی باعث می شود در بیماری دیابت، خصوصا دیابت نوع 2 که در آن گیرنده سلول ها قادر به تشخیص انسولین نیستند، سطح قند خون بالا نرود.

شاخص گلیسمی پایین همچنین موجب کاهش سنتز کلسترول در بدن شده و در پی آن می تواند به کاهش وزن نیز کمک کند.

• هضم غذا و پاکسازی بدن:

یکی از مواد مغذی مفید در سویا، فیبر است. فیبر به طور کلی ماده ای مفید برای درمان مشکلات گوارشی بوده و با تنظیم نمودن فرآیند هضم غذا، بدن را از سموم پاک می کند.

علاوه بر این، آنتی اکسیدان های فراوان موجود در آن نیز با رادیکالهای آزاد بدن واکنش داده، و با جلوگیری از آسیب آنها به بافت ها و سرکوب سلول های سرطانی، باعث حفظ سلامتی بدن می شوند.

• تراکم بالای کالری و پروتئین:

یک فنجان سویای خشک برشته، 776 کالری دارد که حدود 39 درصد از کل کالری روزانه شما را بر اساس یک رژیم غذایی 2000 کالری تشکیل می‌ دهد.

اگر شما بسیار فعال هستید، 1 فنجان سویای خشک برشته شده کالری کافی برای 1 ساعت سوخت و ساز و 31 دقیقه شنا یا 1 ساعت و 19 دقیقه دویدن را فراهم می کند.

از طرفی هر فنجان از این خوراک، 68 گرم پروتئین دارد که بیش از 8 برابر پروتئین های موجود در یک فنجان شیر است.

با توجه به اینکه بیشتر فعالیت های بدن وابسته به پروتئین هاست، می توان با مصرف مقدار مناسبی از سویا نیاز بدن به این ماده را تامین کرد.

• بهبود سلامت استخوان و دندان:

هنگامیکه سطح استروژن بدن از میزان ضروری کم تر بشود، کلسیم شروع به خروج از استخوان می کند. این اتفاق که در خانم ها طی دوره یائسگی رخ می دهد، دلیل اصلی بروز پوکی استخوان است.

به علاوه، به طور کلی با افزایش سن نیز احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.

از فواید سویا این است که غنی از زینک، سلنیوم، مس، منیزیم و کلسیم است، خاصیت دانه ارزشمند سویا سبب افزایش رشد بافت استخوانی جدید، تقویت بافت موجود و افزایش سرعت فرآیند بازسازی استخوان می‌ شود.

همچنین عوارضی که ممکن است بر اثر درمان های هورمونی ایجاد شوند را ندارد.

فواید گفته شده، تنها بخشی از خواص و ویژگی های فوق العاده سویا است؛ چراکه هر یک از انواع مختلف آن، کاربرد ها و خواص مربوط به خود را دارند.

انواع سویا و کاربرد آنها

به طور کلی می توان سویا را به 3 دسته تقسیم کرد:

1. سویای سبز: 

این سویا نوعی لوبیا است و در حالیکه هنوز رنگ سبز دارد، پیش از موعد برداشت می شود. این لوبیا های بزرگ و شیرین، اغلب در تهیه سوپ ها و سالاد ها استفاده  می شوند.

برای آماده سازی این دانه ها، می توان آنها را همراه کمی نمک در آب جوشاند و یا همانطور که در غلاف خود هستند بخار پز کرد.

2. سویای بالغ:

دانه های این سویا، به رنگ قهوه ای روشن بوده و همان طور که از نام آنها پیداست، زمانی که کاملا رسیده اند، برداشت می شوند.

این دانه ها هم به صورت داخل غلاف و هم به شکل خارج از آن در بازار یافت می شوند ولی نکته مهم در مصرف آن، این است که دانه های آن باید طی چند روز استفاده شوند و نباید زیاد بمانند.

برای آماده سازی این دانه ها، آن ها را همان طور که در غلاف هستند بجوشانید تا نرم شوند.

3. سویای خشک: 

این نوع از سویا خشک شده و در اکثر فروشگاه ها یافت می شود. تفاوت آنها با انواع دیگر، در پخت شان است؛ چراکه باید یک شب پیش از پختن خیس بخورند.

بهتر است در حین پخت از کمی لیمو ترش استفاده شود که نفخ سویا را از بین می برد.

محصولات سویا و نحوه تهیه هر کدام

محصولات سویا، به دو دسته کلی تخمیری و غیر تخمیری تقسیم می شوتد. محصولاتی از قبیل سس سویا، تمپه، میسو، ناتو و تافوی تخمیری از دسته محصولات تخمیری، و محصولاتی مثل آجیل سویا، جوانه ها، شیر سویا و توفو از دسته محصولات غیر تخمیری اند. حال می خواهیم در برخی از این محصولات دقیق تر شویم:

شیر سویا

از میان شیوه های مختلف تهیه شیر سویا، این محصول در ایران بیشتر به چنین روشی تولید می شود:

• ابتدا دانه های سویا را تمیز کرده، در آب قرار می دهند تا قند های نامطلوب آن خارج شوند.
• سپس در اثر خرد کردن آنها، ماده ای به نام اسلاری بدست می آید.
• اسلاری را تحت بخار و حرارت بالا قرار می دهند تا مواد نامطلوب سویا حذف شود و پس از مرحله بوگیری و حذف بخار، آن را در سانتریفیوژ قرار می دهند تا عصاره یا همان شیر سویا از فیبر آن جدا شود.

توفو

توفو که به آن پنیر سویا هم می‌ گویند یک ماده ‌ی غذایی شبیه پنیر است که طی فرآیند بستن شیر سویا درست می ‌شود. پس از اینکه شیر سویا دلمه بست آن را تحت فشار قرار می‌ دهند و به قالب ‌های سفید و نرم تبدیل می ‌کنند.

سس سویا

این سس قهوه ای رنگ، از تخمیر لوبیای سویا بدست می آید که در روش جدید تولید آن لوبیای سویا، نمک و آب را مخلوط می‌ کنند و بعد از 12 تا 24 ماه تخمیر، مخلوط آسیاب شده، جوشانده شده و جداسازی می‌ شود. در نهایت مایع حاصل، همان سس سویا است.

روغن سویا

این روغن زیر مجموعه روغن های گیاهی بوده و از دانه های روغنی سویا تهیه می شود. روغن های سویا با توجه به درجه بندی و میزان مقاومت شان، کاربرد های متفاوتی دارند.  از طرفی به دلیل وجود اسیدهای چرب فرار در روغن سویا، این روغن نسبت به دیگر روغن‌ های گیاهی بسیار سالم‌ تر است.

پروتئین سویا 

• پروتئین سویا، از کنجاله سویا تهیه، و به محصولات مختلفی تقسیم می شود؛ مانند سویا گوشتی که شامل دو نوع دانه درشت و دانه ریز است و پودر پروتئین سویا که اغلب توسط ورزشکاران به عنوان یک مکمل پروتئینی مصرف می شود.

مضرات و محدودیت های مصرف سویا

• مانند دیگر محصولات غذایی، سویا و محصولات آن نیز ممکن است در شرایط خاص برای بدن ضرر داشته باشند و یا برای استفاده گروه های خاصی مناسب نباشند.
• برای مثال مصرف سویا و مشتقات آن برای خانم های باردار، کودکان، افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، سنگ کلیه و نارسایی کلیه نامناسب بوده و بهتر است با احتیاط مصرف شود.
• به علاوه اینکه مصرف بیش از حد سویا نیز مانند همه مواد غذایی، میتواند مسمومیت ایجاد کند.
• توجه کنید که این ماده جزو خوراکی هایی است که آلرژیک بوده و ممکن است به آن حساسیت داشته باشید.

در یک کلام:

• اگر شما تابع یک رژیم غذایی گیاهی و یا وگن هستید، می توانید از فواید بیشمار سویا، به عنوان جایگزینی برای پروتئین های گوشتی یا بهترین منبع گیاهی پروتئین بهره مند شوید.
• با وجود انواع گوناگون و محصولات متنوع و متعدد که در بازار موجود اند، این امکان فراهم است تا بهترین آن را با توجه به نیاز و نوع مصرف خود از فروشگاه اینترنتی وج کالا تهیه کنید.
• در نهایت این نکته را فراموش نکنید که در مصرف این ماده نیز مانند مواد غذایی دیگر باید اعتدال را رعایت کنید، چرا که استفاده بیش از حد به دلیل مواد موجود در آن می تواند مسمومیت ایجاد کند.
• به علاوه در دوران بارداری و یا در صورت ابتلا به بیماری هایی چون کم کاری تیروئید، سنگ کلیه و نارسایی کلیه بهتر است این ماده استفاده نشود. همچنین هشیار باشید که ممکن است بدن شما نسبت به این ماده واکنش آلرژیک نشان دهد.

شما کاربران عزیز انواع پروتئین گیاهی را می توانید ازطریق فروشگاه وج کالا تهیه نمایید.